14 czerwca przypada Światowy Dzień Krwiodawcy (World Blood Donor Day). Święto ustanowione zostało w 2004 r. i obchodzone jest corocznie w dniu urodzin dr Karla Landsteinera, austriackiego immunologa, który w 1901 r. odkrył grupy krwi A, B oraz 0, za co w 1930 roku otrzymał Nagrodę Nobla.

Światowy Dzień Krwiodawstwa pojawił się w kalendarzu z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, wspartej przez dwie inne wiodące organizacje: Międzynarodową Federację Organizacji Krwiodawców oraz Międzynarodowe Towarzystwo Transfuzjologiczne. Federacja określa honorowe krwiodawstwo jako system regularnego, dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi, który ma kluczowe znaczenie dla zaopatrzenia służb medycznych w życiodajną krew i jej składniki.

Krew to najważniejszy płyn ustrojowy w naszym organizmie, który rozprowadza tlen i substancje odżywcze do wszystkich jego komórek. Nic nie jest w stanie zastąpić krążącej w naszych żyłach krwi. Mimo ogromnego postępu medycyny i biotechnologii nie da się jej kupić ani wyprodukować, a zapotrzebowanie na ten bezcenny lek z roku na rok rośnie.

Hasło kampanii Światowego Dnia Krwiodawcy 2023 brzmi: „Oddawaj krew, oddawaj osocze, dziel się życiem, dziel się często”. Koncentruje się na pacjentach wymagających wsparcia transfuzyjnego przez całe życie i podkreśla rolę, jaką może odegrać każdy pojedynczy człowiek, przekazując cenny dar krwi lub osocza. Podkreśla również znaczenie regularnego oddawania krwi lub osocza w celu zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw krwi i produktów krwiopochodnych, które powinny być zawsze dostępne na całym świecie, tak aby wszyscy potrzebujący pacjenci mogli otrzymać terminowe leczenie.

Celem kampanii Światowego Dnia Krwiodawcy 2023 jest:

• świętowanie oraz podziękowanie osobom, które oddają krew i zachęcenie większej liczby osób do zostania dawcami;
• zachęcanie osób zdrowych do regularnego oddawania krwi, tak często, jak tylko jest to możliwe (przy zachowaniu odpowiednich przerw), w celu zmiany jakości życia pacjentów zależnych od częstych transfuzji i pomocy w budowaniu bezpiecznego zaopatrzenia w krew we wszystkich krajach świata;
• podkreślenie kluczowej roli dobrowolnego, nieodpłatnego i regularnego oddawania krwi i osocza w osiągnięciu powszechnego dostępu do bezpiecznych produktów krwiopochodnych dla wszystkich populacji;
• zwiększenie wsparcia służby krwi przez władze zarówno na poziomie krajowym, regionalnym jak i lokalnym, w celu rozwoju infrastruktury jak i zasięgu oraz mobilności jej działania

Kto może zostać dawcą krwi?

Osoby, które mają od 18 do 65 lat i cieszą się dobrym zdrowiem, a także:

• które ważą co najmniej 50 kilogramów,
• u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała,
• które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie miały wykonanych żadnych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych badań (np. gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii),
• które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie były leczone krwią i preparatami krwiopochodnymi.

W dniu oddania krwi należy być wyspanym i wypoczętym oraz zdrowym, czyli:

• nie mieć objawów przeziębienia,
• nie brać aktualnie żadnych leków (nie dotyczy to większości suplementów diety czyli np. popularnych preparatów witaminowych czy środków antykoncepcyjnych, należy jednak poinformować o tym lekarza kwalifikującego).

Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa trzeba zjeść lekki posiłek, w ciągu 24 godzin przed pobraniem wypić ok. 2 l płynów i wziąć ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy także ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.

Co zrobić przed oddaniem krwi:

• dzień przed oddaniem krwi pij dużo płynów (najlepiej niegazowanej wody mineralnej),
• wyśpij się,
• zjedz lekki posiłek (unikaj pokarmów zawierających dużą ilość tłuszczu).
• ogranicz palenie papierosów,
• nie przychodź oddawać krwi po spożyciu alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych,
• zaplanuj dzień, w którym chcesz oddać krew. Sprawdź, w jakie dni i w jakich godzinach jest czynne centrum lub punkt, w którym chcesz oddać krew (możesz to zrobić także podczas akcji wyjazdowych mobilnych punktów pobierania krwi – tzw. krwiobusów).

Po oddaniu krwi:

• stosuj się do zaleceń lekarza i personelu pobierającego krew,
• trzymaj uciśnięte miejsce wkłucia odpowiednio długo z ręką wyprostowaną w łokciu,
• jeśli potrzebujesz – skorzystaj z dnia wolnego, który przysługuje Ci w dniu oddania krwi,
• nie obciążaj nadmiernie ręki, z której pobrano krew,
• jedz regularnie posiłki. Tego dnia Twoja dieta powinna być bogatsza w węglowodany,
• oddanie krwi jest obciążeniem dla Twojego organizmu,
• staraj się nie przebywać w zbyt gorących i dusznych pomieszczeniach,
• unikaj szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą,
• jeśli mimo wszystko w miejscu wkłucia pojawi się krwiak lub zasinienie, stosuj okłady z lodu. Jeśli zmiana będzie duża, zgłoś się do lekarza rodzinnego,
• jeśli w ciągu 48 godzin od pobrania krwi wystąpią u Ciebie jakiekolwiek objawy chorobowe (np. gorączka czy ostry ból gardła), zawiadom telefonicznie centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa lub oddział terenowy,
• jeżeli wystąpią objawy osłabienia:
• powiedz komukolwiek, kto jest obok Ciebie, że oddawałeś krew i czujesz się słabo,
• połóż się z nogami ułożonymi wyżej lub zrób skłon tak, aby głowa znalazła się między nogami,
• jeżeli objawy pojawią się po opuszczeniu miejsca oddania krwi, powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Adresy Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz ich oddziałów terenowych:

Obchody Światowego Dnia Krwiodawstwa są doskonałą okazją do podkreślania znaczenia honorowego krwiodawstwa dla ludzkości i współczesnej medycyny, ale też przede wszystkim ukłonem i wyrazem wdzięczności skierowanym w stronę Dawców Krwi za bezinteresowne dzielenie się cennym darem życia z innymi.

WSZYSTKIM HONOROWYM KRWIODAWCOM SKŁADAMY PODZIĘKOWANIA I WYRAZY UZNANIA ZA GODNĄ NAŚLADOWANIA POSTAWĘ, DZIĘKI KTÓREJ MOŻNA RATOWAĆ ŻYCIE LUDZKIE. DZIĘKUJEMY ZA TEN DAR ŻYCIA – DAR KRWI.